De Gezondheidsraad, het belangrijkste adviesorgaan van de minister van Volksgezondheid, komt na tien jaar met nieuwe richtlijnen voor goede voeding. Dit zijn de belangrijkste punten uit het raadsadvies.
Meer plantaardig eiwit en minder dierlijk
De verschuiving naar meer plantaardige eiwitbonnen (peulvruchten, noten) in plaats van vlees heeft als doel om hart- en vaatziekten te verminderen. Daarnaast kan het mogelijk ook leiden tot het minder vaak optreden van kanker. Het advies voor zuivel is iets verlaagd, omdat inname van ½ liter zuivelproducten per dag niet tot meer gezondheidswinst leidde dan de huidige inname van zuivelproducten die gemeten werd in de laatste Voedsel Consumptiepeiling.
Naast het advies om een keer per week peulvruchten als eiwitbron te gebruiken is het opvallendste advies om een handje ongezouten noten per dag te nemen. Deze beide adviezen hebben als doel om de kans op hart- en vaatziekten te verlagen.
Voldoende volkorengranen en minder suiker
Het advies voor volkorengranen is bijgesteld naar “tenminste 90 gram per dag”. Dat komt neer op 3 snee brood per dag of een grote portie volkorenpasta. Voor de inname van koolhydraten wordt aanbevolen om vooral volkorengraanproducten te gebruiken, omdat deze tot een verlaging van het LDL-cholesterol leiden.
Deze keer is er wel een advies gegeven over het gebruik van suiker: Het gebruik van suikerhoudende (fris)dranken wordt afgeraden omdat deze bijdragen aan een vergrote kans op diabetes. Er wordt zelfs expliciet vermeld dat het gebruik van vruchtensap ook beperkt dient te worden. 1 glas vruchtensap bevat namelijk evenveel suiker als een glas frisdrank.
Meer groente en fruit
De aanbeveling van groente en fruit is naar boven bijgesteld naar tenminste 200 g groente en tenminste 2 porties fruit. Ook wordt aangegeven dat er overtuigend bewijs is dat een hogere inname van groente en fruit tot een verlaging van de bloeddruk leidt. Daarnaast blijkt dat dagelijkse inname van voldoende groente samenhangt met een lager risico op hart- en vaatziekten en beroertes.
Daarnaast wordt er een harde uitspraak gedaan dat het gebruik van voedingssupplementen alleen nodig is voor mensen die tot een specifieke doelgroep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.
Vis en vetnieuws
De aanbeveling voor vis is verlaagd van twee keer naar een keer per week, omdat niet aangetoond is dat twee keer per week vis eten tot een lagere kans op hart- en vaatziekten leidde dan één keer per week vis eten.
Voor vetten wordt vooral ingezet op het gebruik van meer vloeibare vetten, omdat deze het risico op hart- en vaatziekten verlagen. Doordat het advies in positieve bewoordingen is geformuleerd wordt de aandacht van het verzadigd vet afgeleid. Toch blijft het advies gelden om deze groep vetten toch te vermijden, omdat in een cohortonderzoek bevestigd werd dat er een verband bestaat tussen verzadigd vet en hart- en vaatziekten.
Koffie, thee en alcohol
Het drinken van drie tot vier koppen groene of zwarte thee (zonder suiker) wordt aangeraden, omdat dat de kans op een beroerte kan verlagen. Wie koffie drinkt doet er goed aan om voor filterkoffie te kiezen, omdat ongefilterde koffie kan leiden tot een verhoogd cholesterol. Uiteraard geldt ook hier dat het raadzaam is om geen suiker toe te voegen, omdat het suikergebruik in koffie en thee ongemerkt ook tot een grote inname van “lege calorieën” kan leiden.
Voor alcohol wordt aangeraden om niet meer dan één glas per dag te nemen. Hoewel matig alcoholgebruik ook gunstige effecten heeft, is er ook een verband gevonden met ongunstige gezondheidseffecten zoals borstkanker (bij vrouwen) en darmkanker.
Conclusie:
Het is een evenwichtig advies dat gemakkelijk te vertalen is naar praktische richtlijnen die goed aangepast kunnen worden aan de verschillende voedingsgewoonten van de Nederlanders. Het belangrijkste advies blijft om de verleidingen te weerstaan. Eet gevarieerd en meer plantaardig. Neem minder geraffineerd en eet niet overdadig.
